ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΤΕΚΗΜΡΙΩΜΕΝΕΣ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ Μ.Π.Ε ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ «ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ ΝΗΣΟΥ ΙΚΑΡΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΕΞΩ ΠΛΑΓΙΑ
Δια της παρούσης προβάλλουμε τις ισχυρές ενστάσεις μας σχετικά με το έργο καθώς και την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη δημιουργία ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ στη θέση Εξω Πλαγιά Ικαρίας. Συγκεκριμένα:
Η προτεινόμενη θέση οριοθετείται ανατολικά από την κοίτη του ρέματος Μπρινές και δυτικά από το ρέμα Τσαμαντά. Κατά παράβαση όμως της κείμενης νομοθεσίας και με πρωτοφανή ανευθυνότητα το ανατολικό όριο του χώρου συμπίπτει με την κοίτη του ρέματος Μπρινές και το νότιο όριό του απέχει 100 περίπου μέτρα από την ακτή. Μάλιστα αναφέρεται στη ΜΠΕ ότι το νότιο όριο του κυττάρου, που γειτνιάζει με την περιοχή των απότομων κλίσεων θα προστατευτεί με κατάλληλο τοιχίο αντιστήριξης θεμελιωμένο επί του υγιούς υποβάθρου, αφού διαμορφωθεί το καταντή πρανές σε κατάλληλη κλίση. Ξεχνάει όμως ο μελετητής να αναφέρει ότι η απόσταση των 100 μέτρων νοτίως από την θάλασσα καθιστά απαγορευτική τη δημιουργία πρανούς, καθώς μάλιστα εκεί βρίσκονται και οικίες κατοίκων. Παράλληλα δεν υπάρχει καμία αναφορά για την άμεση γειτνίαση του έργου με το ρέμα Τσαμαντά σε απόσταση 80 μέτρων. Πουθενά δεν αναφέρεται τούτο στη ΜΠΕ με τεράστιους κινδύνους για την δημόσια υγεία και τη βιωσιμότητα του έργου. Είναι δε αξιοπερίεργο πως έχει παραληφθεί ένα ολόκληρο ρέμα, κάτι που αποδεικνύει ότι δεν έχει ληφθεί καθόλου υπόψη κατά την σύνταξη της παρούσας Μ.Π.Ε. Παράλληλα ο υποψήφιος χώρος χαρακτηρίζεται από υψηλές μορφολογικές κλίσεις μεγαλύτερες από 45%. Ο μορφολογικά δε ήπιος χώρος αντιστοιχεί σε λιγότερο της ημίσειας έκτασης του έργου. Προβλέπεται λοιπόν η δημιουργία χώρου ταφής απορριμμάτων/υπολειμμάτων εντός ενεργών ρεμάτων με μεγάλη μορφολογική κλίση και ελάχιστη απόσταση από την θάλασσα, καθιστώντας βέβαιη την κατάληξη των αποβλήτων στη θάλασσα.
Το υδρογεωλογικό περιβάλλον του υποψήφιου χώρου αποτελείται από πετρώματα, τα οποία δεν μπορούν να εξασφαλίσουν αδιαπερατότητα, καθώς υπάρχει μεγάλος βαθμός αποσάθρωσης, διαρρήξεων και ασυνεχειών εξαιτίας του ενεργού υδροφόρου ορίζοντα και των υπόγειων νερών. Παράλληλα υπάρχουν τέσσερις πηγές εντός του χώρου, οι οποίες αναβλύζουν πόσιμο νερό, το οποίο χρησιμοποιείται για την ύδρευση των κατοίκων του οικισμού Εξω Πλαγιά και την άρδευση των καλλιεργειών τους. Ως εκ τούτου υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος για την ποιότητα του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής. Μάλιστα στην ΜΠΕ πιθανολογείται και δεν διασφαλίζεται σε καμία περίπτωση η ασφάλεια του υδροφόρου ορίζοντα. Συγκεκριμένα αναφέρει η ΜΠΕ ότι είναι πιθανότερο οι πηγές να συνδέονται με την δράση του ρέματος.
Σύμφωνα με την Μ.Π.Ε το έργο πρόκειται να χωροθετηθεί σε έκταση 65 στρεμμάτων. Η συγκεκριμένη έκταση όμως είναι εν μέρει δασική και μόνο τα 40.689 τ.μ είναι μη δασική έκταση σύμφωνα με την με αριθμό πρωτοκόλλου 643 και 1283 από 17.12.2007 πράξη χαρακτηρισμού της Διεύθυνσης Δασών Σάμου, η οποία μάλιστα έχει κοινοποιηθεί στο μελετητή.
Εντός της περιοχής του έργου βρίσκεται ο οικισμός Έξω Πλαγιά, αποτελούμενος από τουλάχιστον 30 οικίες και δύο ναούς, κατά παράβαση της νομοθεσίας περί ελάχιστης απόστασης από οικισμό. Μάλιστα ο συγκεκριμένος οικισμός είναι όλως παραδοσιακός με πληθώρα στοιχείων που παραπέμπουν στις ικαριακές παραδόσεις. Εκκρεμεί η διαδικασία για την κήρυξή του ως παραδιοσιακού οικισμού, ενώ ήδη ο Δήμος Ευδήλου με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου από το 2006 έχει χαρακτηρίσει παραδοσιακό τον οικισμό. Οι δύο ναοί της Γέννησης της Θεοτόκου και του Αγίου Κηρύκου χρονολογούνται προ του 1660 και προστατεύονται από τις διατάξεις του Αρχαιολογικού Νόμου. Ακόμη και η Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων έχει αντιταχθεί στην εκτέλεση του έργου. Συγκεκριμένα η Μ.Π.Ε δεν έχει εκδοθεί κατόπιν εγκρίσεως από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου, καθώς με το 341/25.7.2008 έγγραφό της αρνείται να συνταχθεί με την επιλεγείσα θέση.
Στην περιοχή δεν υπάρχει επαρκές εδαφικό υλικό για την κάλυψη των απορριμμάτων, ενώ δεν υπάρχει καμία φυσική προκάλυψη του χώρου τόσο από τον οικισμό της Πλαγιάς όσο και από την επαρχιακή οδό Αγίου Κηρύκου-Πλαγιάς-Ευδήλου. Στην ΜΠΕ υπάρχει απλή εκτίμηση επάρκειας και όχι διασφάλιση επάρκειας (ιδέτε σελ 17 ΜΠΕ), ενώ είναι αστείο να αναφέρεται ότι θα υπάρχουν κινητά παραπετάσματα για την παρεμπόδιση διασποράς των απορριμμάτων σε μια περιοχή που έχει τοπικούς ανέμους που φτάνουν τα 9 μποφόρ.
Παράλληλα η περιορισμένη διαθεσιμότητα χώρου εγκατάστασης επεξεργασίας και διαλογής των απορριμμάτων και η περιορισμένη διάρκεια ζωής του διαθέσιμου χώρου, καθιστούν το έργο ατελέσφορο. Τέλος το ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιοχής είναι τέτοιο που μεγάλος αριθμός ατόμων καλούνται να υποστούν την ουσιαστική υποβάθμιση της περιουσίας τους. Απορίας άξιο είναι δε πώς επιλέχθηκε σε ένα ολόκληρο νησί να δημιουργηθεί ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ εντός οικισμού με αξιόλογο πληθυσμό και πληθώρα στοιχείων που χρήζουν διατήρησης και ανάδειξης. Μάλιστα η ΜΠΕ παραδέχεται ότι υπάρχει εκεί οικισμός και προσπαθεί να αποκρούσει την απαγόρευση λειτουργίας Χυτυ σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων με την ψευδεπίγραφη αιτιολογία ότι τα κτίσματα αυτά ηλεκτροδοτηθήκαν μετά το 2003 ωσάν να έχει καμία σχέση αυτό. Άλλωστε η απόσταση των 500 μέτρων δεν αφορά το πυρήνα του οικισμού, όπως αναφέρεται αλλά ακόμη και να θεωρήσουμε ότι αφορά τον πυρήνα και όχι τα κτίσματα, τότε πάλι ο πυρήνας του οικισμού είναι, όπως σε κάθε συνοικισμό στην Ελλάδα, οι δύο εκκλησίες της Γέννησης της Θεοτόκου και του Αγίου Κηρύκου, που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων.
Η Εταιρεία Μελέτης και Προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας (MΟm) βεβαιώνει επίσημα ότι στην περιοχή της Πλαγιάς βρίσκονται 2 καταφύγια-σπηλιές, τα οποία αξιολογήθηκαν ως κατάλληλα για αναπαραγωγή και των ζώων. Μάλιστα επισημαίνει ότι η σημασία του πληθυσμού φωκών της ευρύτερης περιοχής για το Ανατολικό Αιγαίο επιβάλλει την λήψη μέτρων διαχείρισης που θα εξασφαλίσουν την προστασία και την διατήρηση του είδους και των βιοτόπων του, δίνοντας έμφαση στην προστασία τόσο των χερσαίων βιοτόπων (σπηλιές) όσο και των ιχθυοαποθεμάτων της περιοχής, αλλά και του ευρύτερου θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Τέλος η Μ.Π.Ε δεν έχει εκδοθεί σύμφωνα με την εγκύκλιο 103731/1278/13.5.2004 με θέμα Εφαρμογή νομοθεσίας για τη διαχείριση μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων και μάλιστα προβλέπει ως χώρο προσωρινών αποθεσιοθαλάμων την θέση Άγιος Δημήτριος Κοσσοικίων, η οποία βρίσκεται εντός περιοχής Natura GR4120005.
Σε καμία δε περίπτωση δεν ελήφθη υπόψιν η μελέτη του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ), το οποίο διενέργησε έρευνα και συνέταξε έρευνα αξιολόγησης καταλληλότητας της θέσης Πλαγιά τον Μάιο του έτους 2009. Η δε σχετική μελέτη κατατέθηκε έγκαιρα σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και στο μελετητή, ο οποίος αντί να τη χρησιμοποιήσει για να βελτιώσει το έργο και να εστιάσει στα αναδεικνυόμενα προβλήματα, προτίμησε απλώς να την αντικρούσει μη εμπεριστατωμένα μέσα σε 2 σελίδες χωρίς να δίνει καμία πειστική ή επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση. Όλες οι απαντήσεις είναι έωλες και σε καμία περίπτωση δεν λήφθηκαν υπόψη όλα όσα επεσήμανε το ΙΓΜΕ. Το ερώτημα βέβαια που βασανίζει όλους εμάς τους κατοίκους της περιοχής είναι πώς το ανεξάρτητο ΙΓΜΕ κρίνει ακατάλληλο το χώρο και ο μελετητής (συγκοινωνιολόγος κατά βάση όπως δηλώνει) ισχυρίζεται το αντίθετο, καταθέτοντας μια βαρύγδουπη μελέτη, η οποία για να φανεί πειστική περιλαμβάνει αναρίθμητες επαναλήψεις των ίδιων πραγμάτων. Ας κάνουν το κόπο οι αρμόδιες υπηρεσίες να κάνουν μια αυτοψία στο χώρο για να διαπιστώσουν μετά και τις καταστροφικές βροχές της 18 και 19 Οκτωβρίου 2010 στην Ικαρία, πόσα ρέματα υπάρχουν στην περιοχή, τι νερά υπάρχουν, τι κλίσεις και εν τέλει πόσο βαθιά στη θάλασσα θα βρισκόταν τώρα όλο το έργο αν είχε ήδη γίνει σε αυτή την έκταση. Αναρωτιόμαστε δε αν έχει ξαναγίνει να δημιουργηθεί Χυτυ μέσα σε οικισμό και αν απλά βολεύει το μελετητή ότι δεν έχει οριοθετηθεί ο οικισμός, ανεξάρτητα αν από την τελευταία οριοθέτηση στην Ελλάδα έχουν περάσει 25 χρόνια. Σε κάθε περίπτωση αρνούμαστε να δεχτούμε ως αξιόπιστη μια μελέτη, όταν ο μελετητής έχει λησμονήσει να αξιολογήσει ένα ολόκληρο ρέμα, το οποίο υποθηκεύει όχι μόνο τη λειτουργία αλλά και την ίδια την ύπαρξη του έργου.
Εν όψει των προεκτεθέντων αιτούμεθα την μη έγκριση της Μ.Π.Ε και την ακύρωση της εγκατάστασης του κεντρικού ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ Ικαρίας στη θέση Εξω Πλαγιά.
Ο πληρεξούσιος Δικηγόρος
Ζαχαρίας Σ. Κεσσές
